Γιάννης Ανδρουλάκης

e-epaggelmaties "αποκτήστε επαγγελματική στέγη στο διαδίκτυο"

Pervasing Computing : Η αφομοίωση των υπολογιστών (Σελίδα 2η)

Για να διαβάσετε την προηγούμενη σελίδα του άρθρου για το Pervasive Computing, κάντε κλικ εδώ.

Σήμερα, η ζωή αναρίθμητων ανθρώπων είναι μοιρασμένη ανάμεσα στον αναλογικό κόσμο της πραγματικότητας και στον ψηφιακό χώρο των υπολογιστών. Καθένας μας δρα και κινείται κάποιες ώρες, όπως και στην "προ PC" εποχή, ενώ κάποιες άλλες αλληλεπιδρά με τον υπολογιστή που περιέχει τα προσωπικά αρχεία του, προγράμματα και ρυθμίσεις, αφιερώνοντας στην αλληλεπίδραση αυτή όλη την προσοχή του. Συνυπάρχοντας για πολλά χρόνια με τους υπολογιστές με αυτό τον τρόπο, μας είναι δύσκολο ή και αδύνατον να φανταστούμε κάτι διαφορετικό. Και όμως! Σύντομα ο αναλογικός κόσμος της πραγματικότητας και ο ψηφιακός θα συνυπάρξουν και θα αφομοιωθούν. Οι υπολογιστές θα είναι ταυτόχρονα πανταχού παρόντες και... αθέατοι, αφού θα χρησιμοποιούμε τις υπηρεσίες τους, χωρίς να νοιαζόμαστε για την ύπαρξή τους, όπως όταν γράφουμε δεν δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στο χαρτί και το στυλό. Κοινές συσκευές, που μας περιβάλλουν, θα αποκτήσουν σημαντικές δυνατότητες υπολογισμών και επικοινωνίας, ενώ πανταχού παρούσα δικτυακή υποδομή θα είναι όπως συμβαίνει σήμερα με το ηλεκτρικό δίκτυο προσβάσιμη απ' οπουδήποτε, θέτοντας στη διάθεσή μας πληροφορίες και υπηρεσίες. Οι άνθρωποι θα πάψουν να αναλώνουν, όπως σήμερα, σημαντικό χρόνο για τον ίδιο τον υπολογιστή, αλλά θα επικοινωνούν με αυτόν με πολύ πιο φυσικό τρόπο απ' ό,τι τώρα (με προφορικό λόγο ή ακόμα και κινήσεις), προκειμένου να του αναθέσουν τη διεκπεραίωση εργασιών ή να λάβουν απαντήσεις. Τέλος, οι υπολογιστές θα αποκτήσουν αντίληψη του γύρω φυσικού χώρου τους, καθώς και των αντικειμένων και των ατόμων που κινούνται σε αυτόν.

Affective Computing

XEROX  eTAGS: Η Xerοx, μέσω του ερευνητικού κέντρουτης PΑRC, αποτελεί ακόμη μία εταιρεία που έχει προχωρήσει στην ανάπτυξη συστημάτων που θα προωθήσουν την τεχνολογία Ubiquitoυs Cοmputing. Η υλοποίησή της βασίζεται σε μία παραλλαγή της τεχνολογίας που έχει χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή των Αctiνe badge και Bat, που βασίζεται στα ραδιοκύματα για την αποστολή και λήψη των απαραίτητων σημάτων. Ενα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα των eΤags, όπως ονομάζονται οι αντίστοιχοι πομποδέκτες, είναι ότι μπορούν να τοποθετηθούν στην πλειονότητα των συσκευών που χρησιμοποιούμε καθημερινά. Το χαρακτηριστικό αυτό εξασφαλίζεται από τις εξαιρετικά μικρές διαστάσεις τους, που ξεκινούν από το μέγεθος κόκκου ρυζιού και φθάνουν έως αρκετά μεγαλύτερα μεγέθη. Η δημιουργία πομποδεκτών με τόσο μεγάλο εύρος μεγεθών, κατέστη δυνατή με την απομάκρυνση της εσωτερικής πηγής ενέργειας που περιλάμβαναν οι συσκευές Actiνe Badges και Bats. Για το σκοπό αυτόν αναπτύχθηκε ένα σύστημα που βασίζεται σε πηνία και πυκνωτές, με σκοπό τη λήψη, μετατροπή σε ενέργεια και αποθήκευση ειδικών σημάτων που αποστέλλουν οι αισθητήρες, οι οποίοι είναι διεσπαρμένοι στο φυσικό περιβάλλον.Η ενσωμάτωση του συστήματος αυτού στα eΤags οδήγησε τόσο στη μείωση των διαστάσεων όσο και στην εξάλειψή της ανάγκης ελέγχου, επαναφόρτισης και αντικατάστασης των μπαταριών.Τέλος, η επικοινωνία των πομποδεκτών βασίζεται σε έναν μοναδικό κωδικό αναγνώρισης (identifier), που διαθέτει και αποστέλλει κάθε eΤag. Ο κωδικός αυτός παραλαμβάνεται από τους αισθητήρες και λειτουργεί ως ταυτότητα που αναλαμβάνει τη σωστή, ασύρματη αναμετάδοση των δεδομένων προς το Ιnternet ή το εταιρικό intranet.

Πρόσφατα, οι ερευνητές του εργαστηρίου ΡΑRC ενσωμάτωσαν eΤags σε κάθε είδους αντικείμενα, από απλά χαρτιά και βιβλία, σε φωτοτυπικά μηχανήματα και υπολογιστές. Με τον τρόπο αυτό, οποιοσδήποτε κρατά ένα tablet PC μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση σε επιπλέον πληροφορίες και υπηρεσίες που προσφέρονται από τα αντικείμενα αυτά. Για παράδειγμα, ένα άτομο που πλησιάζει σε μικρή απόσταση από κάποιο έντυπο που ανακοινώνει μία διάλεξη, θα μπορεί να τοποθετήσει το tablet PC κοντά στον τίτλο του εντύπου και να καταγράψει το θέμα της διάλεξης. Σε περίπτωση που κάποιο διαφορετικό eΤag έχει τοποθετηθεί στην ημερομηνία του εγγράφου, θα μπορούσε επίσης να δημιουργήσει μία υπενθύμιση για τη διάλεξη, που θα ενσωματωνόταν αυτόματα στο ηλεκτρονικό οrganizer του χρήστη και θα περιλάμβανε το θέμα και τις ημερομηνίες και ώρες διεξαγωγής της.

Ακόμη μεγαλύτερα πλεονεκτήματα παρουσιάζει η περίπτωση συσκευών με eΤags που ενεργοποιούν υπηρεσίες σχετικές με τη φυσική μορφή τους. Για παράδειγμα, ένας χρήστης θα μπορούσε, κρατώντας ένα αγγλικό λεξικό κοντά στον υπολογιστή του, να παραλάβει αυτόματα μία μεταφρασμένη έκδοση του εγγράφου του. Το παράδειγμα αυτό είναι πραγματικό και αποτελούσε μέρος σχετικής επίδειξης από τη Χerοx. Στην προκειμένη περίπτωση, τα eΤags λειτουργούν ως μία βελτιωμένη και πολλά υποσχόμενη μορφή barcode. Στο μέλλον, η πιθανότητα ενσωμάτωσης παρόμοιας τεχνολογίας σε κάθε αντικείμενο που κατασκευάζεται, προβάλλει ως εξαιρετικά πιθανή. Τα eΤags θα μπορούν να συνδέονται με το Intemet, προσφέροντας χρήσιμες πληροφορίες για τον τρόπο κατασκευής, τη χώρα προέλευσης και τον ιδιοκτήτη του προϊόντος.

ΜΙΤ  Project Oxygen : Ανάμεσα στους ερευνητικούς οργανισμούς που ασχολούνται με το παρόν και το μέλλον του Ubiquitουs Computing συγκαταλέγεται και το περίφημο τεχνολογικό ίδρυμα ΜΊΤ (Μassachesetts Ιnstitute οf Τechnοlοgy). Το σχετικό πρόγραμμα του ΜΊΤ ονομάστηκε Οxγgen, αφού οι ερευνητές που ασχολούνται με την υλοποίησή του θεωρούν ότι οι υπολογιστές του μέλλοντος θα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους από οποιαδήποτε τοποθεσία, όπως το ηλεκτρικό ρεύμα και το οξυγόνο στον
αέρα που αναπνέουμε. Στόχος του συγκεκριμένου προγράμματος είναι η δημιουργία ενός υπολογιστικού συστήματος που θα συνδυάζει ποικιλία χαρακτηριστικών: θα πρέπει να βρίσκεται παντού (perνasiνe), να έχει ενσωματωθεί στο περιβάλλον αλληλεπιδρώντας με αυτό (embedded), οι χρήστες να μπορούν να το χρησιμοποιούν και να το εκμεταλλεύονται εν κινήσει (nοmadic) και, τέλος, θα πρέπει να λειτουργεί αιώνια, χωρίς την ανάγκη για επανεκκινήσεις ή συντήρηση (eternal). Η διαδικασία ανάπτυξης της απαραίτητης υποδομής οδήγησε στην κατασκευή κυρίως τριών υποσυστημάτων: των σταθερών τερματικών Ε21, των κινητών τερματικών Η21 και των αυτορυθμιζόμενων δίκτυων Ν21, στα οποία θα συνδέονται τα δύο προαναφερθέντα είδη τερματικών.

Σημαντικό ρόλο στα σχέδια του ΜΊΤ διαδραματίζει η κατασκευή του Handy 21, που θα αναλάβει την ενοποίηση όλων των λειτουργιών των σημερινών gadgets σε μία μόνο φορητή συσκευή. Τα οφέλη μίας τέτοιας κίνησης είναι προφανή, αφού οι καταναλωτές δεν θα χρειάζεται να κουβαλούν πλήθος μηχανημάτων με αλληλοκαλυπτόμενες σε μεγάλο βαθμό λειτουργίες. Στόχος του Handγ 21 είναι η αντικατάσταση μίας μεγάλης ποικιλίας ετερόκλητων συσκευών, αφού προσφέρει υπηρεσίες τηλεόρασης, ραδιοφώνου, pager, κινητού τηλεφώνου και ασύρματης πρόσβασης στο Ιnternet. Είναι εξοπλισμένο με μία κεραία, που θα αποστέλλει και θα παραλαμβάνει σήματα, των οποίων την επεξεργασία θα αναλαμβάνει ένας "γενικών καθηκόντων" μικροεπεξεργαστής, ο οποίος θα επιτρέπει ταυτόχρονα στους χρήστες να εκτελούν πολλές εφαρμογές. Με μία πρώτη ματιά, η κατασκευή της συσκευής αυτής αντιμετωπίζει ένα μεγάλο πρόβλημα: Πώς είναι δυνατόν να ενσωματωθούν όλες αυτές οι λειτουργίες χωρίς το Handy 21 να μετατραπεί σε μία ογκώδη και δύσχρηστη συσκευή; Η αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού αποτέλεσε τον κύριο στόχο του προ γράμματος Μ.Ι.Τ. Lab SρectrumWare.

Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού αναπτύχθηκε ένα επικοινωνιακό σύστημα πολλαπλών ρόλων, που μπορεί να προγραμματιστεί ώστε να λαμβάνει και να αποστέλλει πολλούς διαφορετικούς τύπους σημάτων. Το σύστημα ονομάστηκε Cοmmunicatiοns Chameleοns, επειδή τα σήματα που μεταδίδει μπορούν να αλλάζουν, ώστε να καλύπτουν τις εκάστοτε ανάγκες του χρήστη. Για παράδειγμα, εάν ο χρήστης θελήσει να πραγματοποιήσει κάποιο τηλεφώνημα, το ενσωματωμένο σύστημα θα αρχίσει την αποστολή σημάτων κινητού τηλεφώνου. Αν αργότερα ο χρήστης θελήσει να αναζητήσει κάποιες πληροφορίες από το Ιnternet, το σύστημα θα μεταβάλει τα σήματα που μεταδίδει, ώστε να αποκτήσει πρόσβαση στο Intemet. Το κλειδί για την προσαρμοστικότητα του συστήματος είναι το λογισμικό.

Σήμερα, έχει πλέον αναπτυχθεί sοftware, που επιτρέπει σε οποιονδήποτε υπολογιστή να λαμβάνει ραδιοφωνικά σήματα μετατρέποντάς τον έτσι σε ραδιόφωνο με μοναδικό προαπαιτούμενο τον εξοπλισμό του με μία μικρή κεραία. Η επεξεργασία, λοιπόν, των εισερχόμενων σημάτων γίνεται από τον κεντρικό επεξεργαστή του υπολογιστή και στην ίδια βασική μνήμη που χρησιμοποιούν και οι υπόλοιπες εφαρμογές. Το γεγονός αυτό επιτρέπει την κατασκευή μίας ποικιλίας επικοινωνιακών συσκευών, όπως κινητά τηλέφωνα και συσκευές ασύρματος πρόσβασης στο Διαδίκτυο, που θα μοιράζονται τους ίδιους πόρους. Παράλληλα, ελάχιστο μέρος του hardware που χρησιμοποιεί το σύστημα είναι αφιερωμένο σε κάποια εξειδικευμένη λειτουργία, γεγονός που μειώνει δραστικά τον συνολικό όγκο και βελτιώνει τον τρόπο αναβάθμισης των δυνατοτήτων του. Πραγματικά, αν ο χρήστης θέλει να βελτιώσει την απόδοση του ραδιοφώνου του, δεν έχει παρά να φορτώσει μία βελτιωμένη έκδοση του λογισμικού.

Τα τερματικά Environmental Devίces (Ε21) είναι συνεχώς συνδεδεμένα με γειτονικούς αισθητήρες και άλλες συσκευές. Επικοινωνούν μεταξύ τους αλλά και με τα φορητά τερματικά Handy 21, μέσω των δυναμικά αυτορυθμιζόμενων δικτύων Ν21, προσφέροντας σε ολόκληρο το περιβάλλον επεξεργαστική ισχύ, ικανή για την επικοινωνία των ανθρώπων μέσω φυσικής φωνής και οπτικών ερεθισμάτων. Παράλληλα, χρησιμοποιούν το ίδιο sοftware που εκτελείται στα τερματικά H21, ενώ η κυριότερη διαφορά τους εστιάζει στον τρόπο σύνδεσης με το φυσικό κόσμο, την επεξεργαστική ισχύ που προσφέρουν και την πολιτική που υιοθετεί το λογισμικό που εκτελούν. Πιο συγκεκριμένα, τα τερματικά Ε21 συνδέονται άμεσα με μεγαλύτερο αριθμό και ποικιλία αισθητήρων από ό,τι τα H21. Το γεγονός αυτό επιτρέπει στις εφαρμογές που εκτελούνται, να παρακολουθούν και να ελέγχουν το περιβάλλον του χρήστη. Για παράδειγμα, θα μπορούν να ελέγχουν ένα σύνολο μικροφώνων και να βελτιώνουν την ηχητική απόδοσή τους, απομακρύνοντας το θόρυβο που προξενεί το περιβάλλον.

Σημαντική είναι και η αύξηση στην επεξεργαστική ισχύ που προσφέρουν, αφού σε αντίθεση με τα Η21 δεν περιορίζονται από παράγοντες, όπως οι μικρές φυσικές διαστάσεις, το βάρος και η χρήση μπαταριών για ενέργεια. Η ισχύς αυτή αυξάνει στο περιβάλλον του συστήματος Oxygen, αφού τα τερματικά αυτά θα μπορούν να συνδυάζουν και να καθοδηγούν τον υφιστάμενο εξοπλισμό προς την ίδια κατεύθυνση. Σε περίπτωση, λοιπόν, που απαιτείται η παρακολούθηση μίας συζήτησης, τα Ε21 μπορούν να εστιάσουν το σύνολο από μικρόφωνα και κάμερες που διαθέτει ο χώρος προς τη συζήτηση αυτή. Τέλος, θα μπορούν να διαθέτουν χώρο τον οποίο οι συσκευές Η21 θα χρησιμοποιούν για την αποθήκευοη λογισμικού και ρυθμίσεων του χρήστη.

Τα νέα δίκτυα Networks (Ν21) που αναπτύσσει το ΜΊΤ επιτρέπουν στις εφαρμογές να χρησιμοποιούν κατά την επικοινωνία τους ονόματα που θα περιγράφουν τις πληροφορίες και τις λειτουργίες που αναζητούν. Παράλληλα, θα επιτρέπουν στις συσκευές να χρησιμοποιούν πολλαπλά πρωτόκολλα επικοτνωνίας και με τον τρόπο αυτό θα είναι δυνατή η προσαρμογή τους σε μεταβαλλόμενες συνθήκες επικοινωνίας, όπως υπερφορτωμένα ή κακής ποιότητας δίκτυα.

Microsoft EasyLiving: Το πρόγραμμα ΕasyLiνing αποτελεί μέρος της έρευνας για την τεχνολογία Ubiquitοus Cοmputing από τη Μicrοsοft. Στόχος του είναι η ανάπτυξη μίας πρότυπης αρχιτεκτονικής και των κατάλληλων τεχνολογιών για τη δημιουργία ενός "έξυπνου" περιβάλλοντος. Επικεντρώνεται στις εφαρμογές εκείνες όπου η αλληλεπίδραση μεταξύ υπολογιστή και ανθρώπου ξεφεύγει από τα στενά όρια του desktορ. Παράλληλα και η επικοινωνία μεταξύ των συσκευών θα βελτιωθεί, αφού θα μπορούν να δηλώνουν όχι μόνο την ύπαρξή τους αλλά και τη λειτουργία που επιτελούν. Για παράδειγμα, τρεις συσκευές θα μπορούν να "συστήνονται" μεταξύ τους μέσω ασύρματου δικτύου ως "DVD player", "οθόνη" και "μεγάφωνο". Εφόσον οι δυνατότητες αυτές γνωστοποιηθούν, θα ενεργοποιηθεί και θα προσφερθεί στο χρήστη η δυνατότητα να παρακολουθήσει κάποια ταινία. Αν ένα ζευγάρι ακουστικών βρίσκεται επίσης στην περιοχή, θα μπορέσει να γνωστοποιήσει την ύπαρξή του, ενεργοποιώντας παράλληλα τη δυνατότητα παρακολούθησης της ταινίας μέσω ακουστικών. Για να επιτευχθεί τέτοιας μορφής επικοινωνία, θα πρέπει πρώτα να αναπτυχθεί το κατάλληλο πρωτόκολλο επικοινωνίας.

Η Μicrοsοft φαίνεται να απορρίπτει το μοντέλο λειτουργίας μέσω συσκευών που θα μεταφέρει ο χρήστης, ενώ αντίθετα ο υπολογιστής που θα εξυπηρετεί τον άνθρωπο θα είναι συνεχώς προσβάσιμος από συσκευές που θα βρίσκονται στο περιβάλλον, όπως κάμερες, μικρόφωνα και άλλοι αισθητήρες. Ταυτόχρονα, ο υπολογιστής θα μπορεί συνεχώς να επικοινωνεί με το χρήστη, στέλνοντας ακουστικά ή οππκά μηνύματα μέσω των ίδιων συσκευών. Στο περιβάλλον αυτό, η εισαγωγή νέων συσκευών, όπως μίας οθόνης CRΤ, είναι απλούστατη, αφού η συσκευή θα αναλάβει να ειδοποιήσει το σύστημα για την παρουσία της και η αξιοποίησή της θα είναι δυνατή από την πρώτη κιόλας στιγμή. Η δυνατότητα αυτή ονομάζεται Extensible Cοmputing και συμβολίζει την άμεση και εύκολη εισαγωγή νέων πόρων με τη μορφή νέων συσκευών στο υπολογιστικό περιβάλλον.

Κλειδί στο μοντέλο αυτό είναι για ακόμη μία φορά η δυνατότητα εντοπισμού της θέσης τόσο του χρήστη όσο και των συσκευών. Διαφορετικά ο υπολογιστής δεν θα μπορεί να ειδοποιήσει το χρήστη, αφού η οθόνη που θα περιέχει το μήνυμα μπορεί να βρίσκεται εκτός του οπτικού πεδίου του ή το μεγάφωνο εκτός του ακουστικού πεδίου του. Για το λόγο αυτόν, συσκευές ελαχίστων διαστάσεων, που θα επιτρέπουν τον εντοπισμό τους όπως αυτές που έχουμε ήδη αναφέρει, θεωρούνται αναπόσπαστο στοιχείο της τεχνολογίας EasyLiνing.

ΙΒΜ: Σύμφωνα με την IΒΜ, η βασική ιδέα πίσω από την τεχνολογία Perνasiνe Cοmputing είναι ότι η επεξεργαστική ισχύς γίνεται συνεχώς φθηνότερη, ενώ ταυτόχρονα το απαιτούμενο hardware καταλαμβάνει ολοένα μικρότερο όγκο. Αποτέλεσματης διαπίστωσης αυτής είναι ότι οι ογκώδεις και πολύπλοκοι προσωπικοί υπολογιστές, που είναι επιφορτισμένοι με μία μεγάλη ποικιλία καθηκόντων, θα παραχωρήσουν σιγά - σιγά τη Θέση τους σε μία νέα γενιά "έξυπνων" συσκευών, όπως προσωπικοί ψηφιακοί βοηθοί (Persοnal Digital Αssistants - ΡDΑ), εικονοτηλέφωνα, σταθμοί πληροφοριών (Kiοsks), κινητά τηλέφωνα εμπλουτισμένα με περισσότερες δυνατότητες και αρμοδιότητες, ακόμη και "έξυπνες" πιστωτικές κάρτες. Η κατάσταση αυτή θα μας απελευθερώσει από τους σταθερούς προσωπικούς υπολογιστές που καταλαμβάνουν σημαντικό χώρο στο γραφείο μας, ενώ παράλληλα θα αποτελέσουν τη λογική προέκταση του δικτυωμένου κόσμου μας.

Οι αμέτρητες συσκευές που θα κατακλύσουν την αγορά και θα λειτουργούν εντός του ψηφιακού κόσμου του Perνasiνe Cοmputing, θα διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους, όπως και οι άνθρωποι που θα τις χειρίζονται. Το PalmPilοt, για παράδειγμα, είναι ένα ΡDΑ μικρού μεγέθους, που διαθέτει μία περιορισμένων διαστάσεων οθόνη και μπορεί να απεικονίσει μερικές αποχρώσεις του γκρι, αλλά καθόλου χρώματα. Αλλες φορητές συσκευές, όπως οι ρagers που χρησιμοποιούνται για την ειδοποίηση του χρήστη τους, έχουν ακόμη μικρότερες δυνατότητες. Τέλος, συσκευές που θα είναι ενσωματωμένες σε αυτοκίνητα ή άλλο εξοπλισμό, δεν θα διαθέτουν καμία οθόνη. Το εύρος των δυνατοτήτων δεν επικεντρώνεται στην ύπαρξη ή μη κάποιου συστήματος απεικόνισης, αλλά επεκτείνεται στην ταχύτητα σύνδεσης με το ευρύτερο δίκτυο, την επεξεργαστική ισχύ, την ενσωματωμένη μνήμη και πολλά άλλα χαρακτηριστίκά.

Η IΒΜ έχει σχηματοποιήσει την παοοχή οnline multimedia υλικού με τη βοήθεια μίας πυραμίδας που ονομάζει Ιnfopyramid. Ο ένας άξονας αυτής της πυραμίδας αναφέρεται στο είδος της πληροφορίας, αν αυτή δηλαδή είναι κείμενο, εικόνα, ήχοι ή βίντεο και ο άλλος στην πιστότητα αναπαραγωγης της πληροφορίας. Η θεώρηση αυτή επιτρέπει κατά την αναπαραγωγή του multimedia υλικού να λαμβάνονται υπόψη παράγοντες, όπως οι προτιμήσεις των χρηστών, οι δυνατότητες της συσκευής αναπαραγωγής του και το εύρος διαμεταγωγής του δικτύου. Επιπροσθέτως, η αναπαραγωγή του υλικού δεν χρειάζεται να παραμένει σταθερή, αλλά αντίθετα όταν, για παράδειγμα, οι μπαταρίες της συσκευής έχουν σχεδόν αποφορτιστεί, θα μπορεί να λαμβάνει και να αναπαραγάγει τις πληροφορίες με μικρότερη ποιότητα προς εξοικονόμηση ενέργειας. Η διαδικασία προσδιορισμού της ποιότητας αποστολής και αναπαραγωγής της πληροφορίας, ανάλογα με τη συσκευή που χρησιμοποιείται, ονομάζεται transcοding.

Η μετατροπή της πληροφορίας για διάφορους τύπους συσκευών γίνεται ευκολότερη όταν οι φορείς του περιεχομένου θέτουν κάποιες προτεραιότητες. Για παράδειγμα, στην περίπτωση που η συσκευή του χρήστη δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις υψηλής ανάλυσης εικόνων ή βίντεο, θα ήταν χρήσιμο να έχουν τεθεί προτεραιότητες ώστε να μεταδίδεται τουλάχιστον κάποια χαμηλότερης ποιότητας εικόνα ή μόνο ο ήχος. Τα εργαλεία που αναπτύσσει η IΒΜ δίνουν την απάντηση στο πρόβλημα αυτό, επιτρέποντας, για παράδειγμα, σε ειδησεογραφικά sites να αποστέλλουν μόνο τις βασικές επικεφαλίδες, όταν η συσκευή του χρήστη αδυνατεί να παρουσιάσει το υπόλοιπο υλικό που περιλαμβάνεται στις ιστοσελίδες τους.

Αλλοι επιστήμονες στο Ερευνητικό Εργαστήριο της IΒΜ στο Τόκιο εργάζονται πάνω σε μία διαφορετική προσέγγιση του προβλήματος. Προσπαθούν να ανατπύξουν τρόπους δημιουργίας ιστοσελίδων δυναμικά, ανάλογα με τη συσκευή που έχει πρόσβαση. Το πρόγραμμα ονομάζεται Dharma (Dynamic generatiοn οf HΤΜL Dοcuments with Αdaptiνe Rendering fοr ΜicrοΑgents) και επιτρέπει την αναπροσαρμογή των ιστοσελίδων, ανάλογα με την ταχύτητα επικοινωνίας, το μέγεθος οθόνης και άλλες παραμέτρους. Η τεχνολογία αυτή χρησιμοποιείται ήδη από την ιαπωνική τράπεζα Sakυra Βank, επιτρέποντας σε χρήστες ορισμένων κινητών τηλεφώνων να έχουν πρόσβαση στους λογαριασμούς τους και να κάνουν τραπεζικές εργασίες.

INTEL MEMS: Ο ηγέτης στην αγορά επεξεργαστών σήμερα, επενδύει όλο και μεγαλύτερα ποσά στην ανάπτυξη της τεχνολογίας "Proactiνe Cοmputing", δηλαδή τη δημιουργία μικροϋπολογιστών που θα είναι ενσωματωμένοι σε διάφορες συσκευές. Οι υπολογιστές αυτοί θα συγκεντρώνουν στοιχεία του φυστκού κόσμου από αισθητήρες και θα τα διαβιβάζουν μέσω δικτύων. Στον πυρήνα των δικτύων αυτών βρίσκονται τα λεγόμενα μικροηλεκτρομηχανικά συστήματα (micrοelectromechanical systems - ΜΕΜS), δηλαδή υπολογιστές ελαχίστων διαστάσεων που, μεταξύ άλλων, θα ενσωματώνουν χώρο αποθήκευσης δεδομένων. Τα συστήματα αυτά έχουν ήδη αναπτυχθεί και χρησιμοποιούνται μεταξύ άλλων σε μηχανισμούς αντιμπλοκαρίσματος τροχών (ΑΒS) και συστήματα αερόσακων. Ωστόσο, το μέλλον προμηνύεται περισσότερο λαμπρό, αφού θα ενσωματωθούν ακόμη και σε ανθρώπους, με σκοπό την παρακολούθηση τραυματισμών του δέρματος ή την παροχή οδηγιών σε περίπτωση που αυτοί χαθούν. Το πρόγραμμα αυτό δεν αποτελεί μία απλή εσωτερική προσπάθεια της εταιρείας, αλλά αντίθετα σχεδιάζεται η δημιουργία κλάδων του τμήματος Έρευνας και Ανάπτυξής της σε συνεργασία με τεχνολογικά πανεπιστήμια.

Σύμφωνα με την Ιntel, η δύναμη που οδηγεί τις εξελίξεις αυτές είναι η υπερπληθώρα πληροφοριών που αναμένεται να αντιμετωπίσουμε στο μέλλον. Με απλά λόγια, η ποσότητα δεδομένων, που ακόμη και σήμερα μας βομβαρδίζει, ξεπερνά κατά πολύ τις δυνατότητές μας για διαχείρισή τους. Τα συστήματα ΜΕΜS θα κυριαρχήσουν στη διαχείριση πληροφοριών, αφού θα μπορούν να συγκεντρώνουν αυτόματα τα απαραίτητα και μόνο στοιχεία, χωρίς την καθοδήγηση των ανθρώπων. Θεωρητικά, τα συστήματα αυτά θα μπορούν να τοποθετούνται και στο περιβάλλον. Για παράδειγμα, το Πανεπιστήμιο της Washington τοποθετεί δικτυωμένους αισθητήρες στην τεκτονική πλάκα του Ειρηνικού Ωκεανού, με σκοπό την παρακολούθηση της κίνησης της επιφάνειας του πλανήτη. Ένα εξίσου χρήσιμο χαρακτηριστικό της προσέγγισης αυτής είναι ότι οι αισθητήρες δεν χρειάζεται να είναι συνεχώς ενεργοποιημένοι, κάτι που θα οδηγούσε σε πλημμυρίδα πληροφοριών. Αντίθετα, στο προηγούμενο παράδειγμα οι αισθητήρες θα μπορούσαν να ενεργοποιηθούν μόνο κατά τη διάρκεια ενός σεισμού.

Ψηφιακοί Βοηθοί: Παρά την υπόσχεσή τους για παροχή άμεσης και συνεχούς βοήθειας, οι προαναφερόμενες τεχνολογίες εξαρτώνται κατά ένα μεγάλο βαθμό από την άμεση επικοινωνία μεταξύ ανθρώπων και γνωστών σε αυτούς συσκευών. Στην πραγματικότητα, είτε οι άνθρωποι βρίσκονται στο σπίτι είτε στο δρόμο, θα είναι συνεχής η ανάγκη για επικοινωνία και λειτουργία με υπηρεσίες που αγνοούν και με τις οποίες δεν θα Θέλουν να επικοινωνούν απευθείας. Η κατάσταση αυτή αποτελεί ακόμη μία πλευρά του Ubiquitοus Computing. Προγράμματα λογισμικού (software agents ή bοts) θα πρέπει να ενεργούν συνεχώς στο παρασκήνιο, αναζητώντας υπηρεσίες και εκτελώντας ενέργειες χωρίς να απασχολούν τους ανθρώπους με περιττές λεπτομέρειες. Πολλά bοts κυκλοφορούν ήδη στην αγορά, αναζητώντας και δημιουργώντας αυτόματα καταλόγους με sites στο Ιnternet ή παρακολουθώντας τις προτιμήσεις των χρηστών για εμπορικούς λόγους.

Μία νέα γενιά παρόμοιων συσκευών, όμως, αναμένεται να παρουσιαστεί στο εγγύς μέλλον. Ορισμένα από αυτά τα μελλοντικά bots θα απευθύνονται σε συγκεκριμένες συσκευές ή εφαρμογές. Αλλα πάλι θα προσομοιάζουν διευθύνοντα στελέχη, ψάχνοντας για ευκαιρίες, κάνοντας διαπραγματεύσεις και ομαδοποιώντας ή συντονίζοντας υπηρεσίες. Τα πρώτα είδη bots που θα αναπτυχθούν και θα κυκλοφορήσουν, θα έχουν ως σκοπό το φιλτράρισμα των άχρηστων πληροφοριών, με τελικό αποτέλεσμα την αποφόρτιση του χρήστη. Η διαδικασία αυτή είναι επαρκώς διαδεδομένη για email ακόμη και σήμερα, αλλά, όπως είναι φυσικό, θα επεκταθεί και στο χώρο της τηλεφωνίας, καθώς και σε άλλες μορφές επικοινωνίας που θα αναπτυχθούν εν τω μεταξύ. Ως προς τα emails, πολλές εταιρείες εργάζονται ήδη για την προστασία του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μας με κανόνες που βασίζονται στη σχέση (αν υπάρχει) μεταξύ του αποστολέα και του αποδέκτη, στο περιεχόμενο του μηνύματος, στις λέξεις που περιλαμβάνει και πολλά άλλα. Η ανάλυση των δεδομένων αυτών οδηγεί το λογισμικό στην κατάλληλη απόφαση για τον καθολικό χειρισμό των μηνυμάτων, χωρίς ο χρήστης να αντιλαμβάνεται το παραμικρό από την πολύπλοκη αυτή διαδικασία. Μελλοντικά, διάφοροι agents θα μπορούν να καθορίσουν τις αποφάσεις που λαμβάνουν ανάλογα με το αν ο χρήστης είναι απασχολημένος ή όχι, αν βρίσκεται στο γραφείο του ή αν απουσιάζει. Για το σκοπό αυτόν, οι υπολογιστές θα πρέπει να εξοπλιστούν με αισθητήρες, δηλαδή μικρόφωνα και μικροκάμερες που θα παρατηρούν τη συμπεριφορά του χρήστη.

Ο μελλοντολογικός χαρακτήρας της τεχνολογίας αυτής επικεντρώνεται στις διαδικασίες ανάλυσης των δεδομένων, που θα βασίζονται σε στατιστικά μοντέλα λογικής, ώστε να αντλούν συμπεράσματα από την εκάστοτε συμπεριφορά του χρήστη. Οι ίδιες τεχνικές επιτρέπουν στο σύστημα να διδάσκεται από τις εμπειρίες του παρελθόντος και να βελτιώνει την απόδοσή του. Το σύστημα Open Αgent Αrchitecture (ΟΑΑ) απελευθερώνει τους ανθρώπους από την ανάγκη για άμεσο έλεγχο των ψηφιακών βοηθών τους. Το μόνο που έχουν να κάνουν είναι να εκφράσουν τις επιθυμίες τους μέσω μικροφώνου, πληκτρολογίου ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο και οι απαραίτητες ενέργειες προς ικανοποίηση της επιθυμίας θα δρομολογηθούν αυτόματα. Ακόμη, όμως, και αυτή η προοπτική δεν αποτελεί τίποτα περισσότερο από ένα απλό... ορεκτικό. Η πραγματική πρόκληση βρίσκεται στην κατασκευή agents, που θα μεταβάλλουν τη συμπεριφορά τους, προσαρμοζόμενοι κάθε φορά στις ανάγκες του ιδιοκτήτη ή χρήστη τους.

Προαπαιτούμενο για την εξέλιξη αυτή είναι το ζεύγος ανθρώπου και agent να παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα μαζί, ώστε το δεύτερο να μπορεί να σχηματίσει μία "αντίληψη" για τον τρόπο συμπεριφοράς, τις επιδιώξεις και τις ανάγκες του πρώτου. Το μοντέλο αυτό προσομοιάζει την περίπτωση μίας ψηφιακής γραμματέως, που μέσα από τη συνεχή επαφή και ενασχόληση με τις υποθέσεις του "προϊστάμενού" της, μαθαίνει να μεταβάλλει τις αντιδράσεις και τον τρόπο με τον οποίο του παρέχει βοήθεια.

Το όραμα του Ubiquitοus Computing παραμένει εν πολλοίς ακριβώς αυτό: ένα όραμα. Πέρα από την τεράστια τεχνολογική πρόκληση για την κατασκευή των απαραίτητων συσκευών και της απαιτούμενης υποδομής, αναδύεται ένα πλήθος περίπλοκων θεμάτων, με προφανείς συνέπειες για τους ανθρώπους. Η κατασκευή του απόλυτα συνδεδεμένου κόσμου θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη δραστηριότητα, υλοποιώντας σε μεγάλο βαθμό την υπόθεση που κατέγραψε ο Geοrge Οrwell στο βιβλίο του "1984". Απαντήσεις στα σχετικά ερωτήματα δεν έχουν δοθεί, κάτι που σημαίνει ότι η τεχνολογία Ubiquitοus Computing στις πραγματικές διαστάσεις της απέχει πολύ από την ολοκληρωμένη υλοποίησή της. Παρ' όλα αυτά, τα κομμάτια του παζλ σταδιακά ενώνονται, για να σχηματίσουν τον καινούριο κόσμο.

Υπολογιστές του μέλλοντος

Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι η εξελικτική πορεία των υπολογιστών είναι στην πραγματικότητα προδιαγεγραμμένη, εξαιρετικά απλή και σαφώς καθορισμένη. Αρχικά δεν υπήρχαν καθόλου υπολογιστές, έπειτα εφευρέθηκαν και οι υπηρεσίες που προσέφεραν αξιοποιήθηκαν πλήρως, ενώ, τελικά, θα σταματήσουν και πάλι να υπάρχουν. Μεταξύ του δευτέρου και τρίτου σταδίου, οι υπολογιστές απλώς θα "εξαφανιστούν". Δεν θα σταματήσουν να υπάρχουν εντελώς, απλώς θα ξεθωριάσουν στο φόντο της ανθρώπινης δραστηριότητας και, τελικά, θα ενσωματωθούν πλήρως σε αυτήν. Τα διαφορετικά αυτά στάδια μπορούμε να ονοματίσουμε σύμφωνα με την κεντρική ιδέα που τα χαρακτηρίζει. Σε πρώτη φάση, οι υπολογιστές ξέφυγαν από τα στενά πλαίσια των ερευνητικών κέντρων, μεγάλων εταιρειών και κυβερνητικών οργανισμών και διαδόθηκαν στο καταναλωτικό κοινό ολόκληρου του κόσμου. Η περίοδος αυτή εκτείνεται από τη δεκαετία του 1980 μέχρι τη δεκαετία του 1990 και σηματοδοτεί την εποχή των προσωπικών υπολογιστών. Με την επέλαση του Ιnternet και του παγκόσμιου ιστού (Wοrld Wide Web), η εποχή αυτή άρχισε, αργά αλλά σταθερά, να μετατρέπεται σε μία νέα μορφή, που χαρακτηρίζεται ως Ubiquitoυs ή Perνasiνe Computing και ξεκίνησε από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, συνεχίζεται μέχρι σήμερα και αναμένεται να διαρκέσει πολλά χρόνια ακόμη. Ως κεντρική ιδέα και κύριο χαρακτηριστικό έχει τους εκατομμύρια υπολογιστές και φορητές συσκευές, που είναι ενωμένες σε ένα καθολικό δίκτυο, το οποίο προσφέρει παντός είδους πληροφορία σε κάθε σημείο του πλανήτη, καθ' όλο το εικοσιτετράωρο.

Οι υπολογιστές αισθάνονται το περιβάλλον τους

Οι εξελίξεις, όμως, δεν σταματούν εδώ, αφού και αυτή η εποχή θα παραδώσει τα σκήπτρα της ή απλώς θα μεταλλαχθεί προς την επόμενη. Ως προς τη μορφή των εξελίξεων, μοναχά υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε και μάλιστα εξαιρετικά παρακινδυνευμένες. Θεωρητικά, η επεξεργαστική ισχύς θα υποστεί την απόλυτη αποκέντρωση, αφού θα είναι μοιρασμένη μεταξύ δισεκατομμυρίων συσκευών που θα επικοινωνούν και θα αλληλεπιδρούν. Παράλληλα, αμέτρητοι ανιχνευτές (sensοrs), κατασκευασμένοι από οργανική ή ανόργανη ύλη, θα προβλέπουν τις κινήσεις, τη διάθεση και τις ενέργειές μας, ώστε να μας προλαμβάνουν και να μας εξυπηρετούν πριν ακόμη να εκφράσουμε την όποια επιθυμία μας. Η δικτύωσή τους θα βασιστεί σε ασύρματο δίκτυα και τεχνολογίες ρeer-tο-ρeer, δημιουργώντας ένα πυκνό πλέγμα αισθητήρων που θα λειτουργεί για εμάς, χωρίς τη μεσολάβησή μας και χωρίς εμείς να το γνωρίζουμε συνειδητά. Είναι αυτή ακριβώς η εποχή όπου οι υπολογιστές θα περάσουν στο τελικό(;) στάδιο της εξέλιξής τους, εξαφανιζόμενοι από την άμεση παρατήρησή μας. Τη θέση τους θα καταλάβουν αμέτρητες συσκευές, οι οποίες θα περιλαμβάνουν κάποιου είδους μικροεπεξεργαστή που θα τις βοηθά να αναγνωρίζουν πού βρίσκονται, ποιος τις χειρίζεται και τι βρίσκεται κοντά τους.

Θα πλησιάσουν αρκετά κοντά σε αυτό που ονομάζουμε συνείδηση και με τον τρόπο αυτό ο ψηφιακός κόσμος, που βασίζεται σε ανόργανη ύλη, θα αποκτήσει οργανικές ιδιότητες και χρησιμοποιώντας την επεξεργαστική δύναμή του, θα μπορεί να αλληλεπιδρά με το περιβάλλον του. Σε γενικές γραμμές, αυτές οι εξωπραγματικές ακόμη εξελίξεις αποτελούν προϊόν μίας φυσικής διαδικασίας. Οι άνθρωποι εκ φύσεως απαιτούν μία τεχνολογία που θα τους επιτρέπει να παραμένουν συνεχώς σε επικοινωνία μεταξύ τους και ταυτόχρονα θα τους επιτρέπει να εκμεταλλεύονται πλήρως το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται. Δεν θέλουν να ασχολούνται με κάθε μικρολεπτομέρεια, αλλά αντίθετα η βοήθεια αυτή θα πρέπει να παρέχεται αδιαφανώς, χωρίς οι ίδιοι να αντιλαμβάνονται την παρουσία του προσωπικού ψηφιακού βοηθού τους. Το πώς ακριβώς θα πραγματοποιηθεί αυτό το όραμα αποτελεί προσφιλές αντικείμενο βιβλίων επιστημονικής φαντασίας, αλλά εσχάτως και επιστημόνων πολλών εταιρειών και οργανισμών.

Η ιστοσελίδα συμμορφώνεται πλήρως με τις προδιαγραφές της γλώσσας XHTML 1 Strict και CSS2
Author: Ioannis Androulakis